Baantjes trekken in aangenaam warm zwemwater dankzij rioolwarmte. Of restwarmte uit het datacenter in mijnwater opslaan, en er via een warmtewisselaar andere gebouwen mee verwarmen. Het zijn maar twee voorbeelden waarbij creatieve, kleinere projecten zorgen voor een lagere CO2-uitstoot. Want waar restwarmte wordt gebruikt, hoeft immers minder nieuwe warmte te worden opgewekt en dus gas te worden verstookt. De Green Deal Pilot Nationale Koolstof Markt wil zulke en vele andere initiatieven voortaan gaan belonen door de bedenkers ervan hun bespaarde CO2-uitstoot te laten verhandelen.
Grote bedrijven en energiecentrales doen dat al jaren. Ze vallen verplicht onder het Europese emissierechtensysteem ETS. Daarin is een maximaal budget vastgesteld voor CO2-emissies. Zij kunnen hun resterende uitstootrechten verhandelen als ze minder CO2 uitstoten dan toegestaan. Die rechten kunnen dan worden gekocht door bedrijven die juist boven hun taks zitten. Op die manier wordt schoner werken beloond. Dat moet ook voor kleinere bedrijven en sectoren gaan gelden, vindt Jos Cozijnsen, adviseur van de Green Deal Nationale Koolstof Markt. “Want er is een groeiende vraag. Bedrijven voelen zich verantwoordelijk voor het klimaatbeleid. Er gebeurt op dit gebied al heel veel in Nederland, en dat moeten we gaan belonen.”
Hernatten veenweides helpt ook
De voorbeelden hierboven gaan maar toevallig allebei over verwarming. Volgens Cozijnsen zijn de mogelijkheden namelijk legio. “Denk aan landbouw, verkeer, aanpassingen aan gebouwen, energiebesparing en bosbouw. En zelfs veenweidegebieden kunnen met slimme ingrepen bijdragen aan CO2-reductie. Die gebieden verdrogen namelijk, en daardoor komt er meer CO2 uit vrij. Als je dus bedenkt hoe veenweides op een inventieve manier kunnen worden hernat, draag je bij aan een lagere uitstoot. Eigenlijk geldt voor ons dat het iets nieuws moet zijn, en dat je kunt aantonen dat door jouw tussenkomst minder CO2 wordt uitgestoten. Dat je een klein, maar interessant project hebt.”
Bestaande creativiteit belonen
Het zwemvoorbeeld bestaat al: een bad in Urk verwarmt zijn bassin met rioolwarmte. En restwarmte van de massa servers in een datacenter van de Rabobank wordt inderdaad al onderaards opgeslagen en elders ingezet. En zo zijn er nog veel meer voorbeelden, zegt Cozijnsen. “Er zijn al veel Willie Wortels aan het werk in Nederland. Wij gaan de creativiteit dus niet aanboren, want die is er al, maar we gaan hem wel belonen. Dat willen we doen door klein te beginnen in sectoren waar nog heel weinig beleid is. Als het daar een succes wordt, kunnen we gaan opschalen. Misschien wordt dan uiteindelijk wel alle rioolwarmte in Nederland zo hergebruikt.”
Alles overzichtelijk binnen Nederland
Het is de bedoeling dat voor aangetoonde reducties straks certificaten worden uitgegeven, die op een vrije markt kunnen worden gekocht en verkocht. Het woord ‘nationaal’ zit daarbij niet voor niets in de naam van deze Green Deal. De certificaten die straks op de Nationale Koolstofmarkt kunnen worden verhandeld, blijven in Nederland. De ‘grote jongens’ die met het ETS werken, kunnen ook in het buitenland kopen en verkopen. Cozijnsen: “Door binnen Nederland te blijven houden we het overzichtelijk, en voorkomen we mogelijke dubbeltellingen met emissierechten die internationaal worden verhandeld. Bovendien vinden mensen het leuk om in hun eigen land in een beter milieu te investeren.”
Certificaten nog dit jaar op de markt
De Green Deal Nationale Koolstof Markt is in 2017 van start gegaan, en bevindt zich nog in een aanloopfase. Bedrijven, milieufederaties en het Rijk werken daarbij samen. “We zijn langzaam aan het opbouwen”, zegt Cozijnsen. “We kijken of potentiële deelnemende projecten inderdaad additioneel zijn, en dus niet al onder een andere regeling vallen. Daarnaast zijn we aan het bepalen welke soorten projecten kunnen deelnemen, en zijn we standaarden aan het bepalen waaraan ze moeten voldoen. Daar is een Commissie van Deskundigen voor ingesteld; ze hebben de eerste standaarden voor veen en riothermie (warmte uit het riool, red.) nu vastgesteld, dus we kunnen beginnen! Nu zijn we onze opzet druk aan het promoten, onder meer op het komende Springtij Duurzaamheidsfestival op Terschelling. Dit jaar nog willen we dan gaan beginnen met het uitgeven van certificaten.”
Meer informatie op nationaleco2markt.nl.
