De problematiek rond de Plastic Soep staat inmiddels wereldwijd op de kaart. En terecht, want in bijna alle (diep)zeeën en rivieren is plastic afval te vinden. Jaarlijks komen miljoenen tonnen (driekwart van het drijvende zwerfafval in de wereldzeeën is plastic) in zee die voor 13 miljard dollar schade veroorzaken. Volgens de UNEP, de milieuorganisatie van de Verenigde Naties die al heeft gewaarschuwd voor een catastrofe, gaan elk jaar 100.000 zeezoogdieren en een miljoen zeevogels dood door dit zee-afval. Bovendien trekken plastic deeltjes in zee gifstoffen aan. Als deze worden gegeten door vogels en vissen komen deze ook terecht in onze voedselketen, wat effect kan hebben op onze gezondheid.
Gelukkig wordt er ook gewerkt aan oplossingen. Als bedenker van het duurzaamheidsproject The Ocean Cleanup heeft de Nederlandse Boyan Slat bijvoorbeeld een relatief goedkope manier gevonden om de Plastic Soep in de oceanen op te vangen. Met twee lange armen van zo’n 100 kilometer lang wordt een V-vorm in de zee gelegd waar de stroming het plastic in de vangarmen drijft dat vervolgens wordt verzameld. Na alle voorbereidende onderzoeken en een proeflocatie wil Slat in 2020 daadwerkelijk de eerste constructie installeren in de Stille Oceaan, op een van de vijf plekken ter wereld waar de Plastic Soep bij elkaar komt. Onderzoekers en wetenschappers concludeerden ook dat dit systeem goed zou kunnen werken.
Ook de Nederlandse overheid is zich scherp bewust dat actie nodig is om de Plastic Soep aan te pakken. Haar streven is dat ook in de Noordzee minder zwerfafval belandt. Daarom werken het Rijk, havens, gemeenten, bedrijven, de visserij- en de strandsector samen in een aantal Green Deals. Niet alleen om het probleem van de Plastic Soep in oceanen en zeeën aan te pakken, maar ook om een bijdrage te leveren aan een sterke internationale positie van de maritieme sector en de omslag naar een concurrerende, sterke en duurzame economie. De Green Deals maken deel uit van het programma van Nederlandse maatregelen voor de Europese mariene strategie.
Daarnaast zet de overheid ook in op een preventieve aanpak door de circulaire economie (waarin producten en materialen worden hergebruikt en grondstoffen hun waarde behouden) te stimuleren. Plastic heeft namelijk waarde en door dit te recyclen tot nuttige producten wordt voorkomen dat meer plastic in de oceanen terechtkomt. Een netwerk van meer dan 90 bedrijven, wetenschappers, NGO’s en overheden werkt daartoe onder de vlag van het Ketenakkoord Kunststofkringloop samen aan het op de markt brengen van duurzame innovaties.
Mede op basis van dit netwerk zijn concrete Green Deals tot stand gekomen: