De afgelopen zomer en deze herfst is het duidelijk gebleken: het klimaat verandert en dat heeft gevolgen voor onze leefomgeving. Vooral de steden veranderden in ware ‘hitte-eilanden’. Bebouwing en bestrating warmte vasthouden. Als er dan al eens een hoosbui valt, kan het water moeilijk worden afgevoerd. Juist de steden kampen ook al met afnemende biodiversiteit en een slechte luchtkwaliteit als gevolg van fijnstof. Meer groen in de stad is daarom van groot belang. Daarop richtte de Green Deal 1.000 hectare nieuwe stedelijke natuur zich de afgelopen twee jaar.
Natuur dichter bij de mensen
Doel van de bijna afgeronde deal is om groen meer te benutten voor klimaatadaptatie, om biodiversiteit te stimuleren en om natuur dichter bij de mensen te brengen. Dat moet gebeuren door minimaal 1.000 hectare natuurlijk beheerd groen in of aan de rand van bebouwd gebied te maken. De eindstand is nog niet bekend. Maar volgens VHG-directeur Egbert Roozen zijn de nodige meters gemaakt. Onder meer de branchevereniging van hoveniers en groenvoorzieners VHG, NL Greenlabel, VNG, Vlinderstichting, Regelink Ecologie & Landschap en de Vereniging Stadswerk Nederland behoren tot de partners van deze Green Deal.
Initiatieven duurzaam maken
“Als VHG brachten we bij deze Green Deal een trend in die de laatste jaren steeds meer te zien is”, zegt Roozen. “Gemeenten en burgers werken in participatieprojecten samen bij het vergroenen van buurten. Zoals door de aanleg van een vlindertuin of buurtmoestuin. Zo’n initiatief begint met veel enthousiasme en inzet, maar stort vaak in als de initiatiefnemer bijvoorbeeld verhuist. Dat is jammer. We vroegen ons af of we die projecten een duurzamer karakter konden geven. We kwamen als antwoord met groencoöperaties, waarin gemeenten, burgers en groenprofessionals samenwerken. Samen stemmen zij af hoe het project kan worden gerealiseerd, hoe het wordt beheerd en hoe het in stand kan worden gehouden.”
Buurtrechten
Een politieke discussie in de Tweede Kamer van een paar jaar geleden over zogenoemde buurtrechten was de aanleiding voor het idee van die groencoöperaties. Kamerleden voelden er wel voor om buurten bepaalde zaken, waaronder het groen, zelf te laten regelen zonder dat de gemeente te veel in de weg zit. Roozen: “Dat is een sympathiek plan, maar dan kun je dus de situatie krijgen waarin mensen zonder echte kennis van zaken bijvoorbeeld bomen gaan snoeien. Daarom hebben we het Kamerlid dat erg voor die buurtrechten pleitte, meegenomen naar twee groene samenwerkingsprojecten in Amsterdam, en haar voorgesteld te gaan kijken naar het idee van groencoöperaties.”
Vlinderidylle
“In de Green Deal hebben wij vervolgens afspraken op drie punten ingebracht: we stellen biodiversiteit voorop, we richten ons op samenwerking tussen de drie partijen en we bieden kennis en hulp bij aanleg en onderhoud. Dat laatste kan bijvoorbeeld ook door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in te zetten. Dat levert mooie samenwerkingen op, zoals de aanleg van een vlinderidylle, waarbij de Vlinderstichting kennis heeft ingebracht en de betrokkenen goed geïnformeerd aan de slag zijn gegaan.”
Inspirerend groenboek
Een aantal van die voorbeelden is gebundeld in het groenboek ‘Werken aan stedelijke natuur en participatie’. VHG en Stadswerk boden dit eind november aan aan een vertegenwoordiger van het ministerie van LNV. “Het boek is bedoeld ter informatie en inspiratie van iedereen die met groen en participatie in de stad aan de slag wil”, zegt Roozen. “En we hopen dat het bijdraagt aan het op gang houden van de maatschappelijke beweging naar verdere vergroening van de stad en mooie samenwerking, ook als de Green Deal er aan het eind van dit jaar op zit.”
Wilt u het boekje 'Werken aan stedelijke natuur en participatie' ontvangen? Stuur dan een e-mail met uw gegevens naar Ingrid Sangers.
